แผนงานวิจัยการอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สร้างมูลค่าเพิ่มแก่ภูมิปัญญาท้องถิ่นและความหลากหลายทางชีวภาพ และมิติด้านสังคม มุ่งเน้นการวิจัยเชิงปฏิบัติการในการพัฒนาชุมชนต้นแบบโครงการหลวง เพื่อให้คนอยู่อาศัยร่วมกับป่าไม้ได้อย่างยั่งยืนและการพัฒนาชุมชนต้นแบบในพื้นที่ ขยายผลโครงการหลวงเพื่อแก้ไขปัญหารุนแรงบนพื้นที่สูง รวมไปถึงการวิจัยและพัฒนาเพื่ออนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยการฟื้นฟูแหล่งอาหารและต่อยอดองค์ความรู้เพื่อสร้างมูลค่า เพิ่มจากภูมิปัญญาท้องถิ่นและความหลากหลายทางชีวภาพ ได้แก่ การใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรและยาพื้นบ้าน ชีวภัณฑ์เกษตรและผลิตภัณฑ์สำหรับการปลูกพืชเพื่อลดสารเคมีบนพื้นที่สูง รวมไปถึงผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นและความหลากหลายทางชีวภาพบนพื้นที่สูงเพื่อนำไปสู่การใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ นอกจากนี้ ยังมีการดำเนินงานวิจัยในมิติด้านสังคมเกี่ยวกับการศึกษาภาวะผู้นำชุมชนและการยอมรับนวัตกรรมการเกษตรของชุมชนบนพื้นที่สูง รวมไปถึงรูปแบบและกระบวนการพัฒนาองค์กรชุมชนบนพื้นที่สูง และการสำรวจข้อมูลรายครัวเรือนในพื้นที่โครงการหลวงด้วย โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 มีโครงการวิจัยที่ดำเนินงานภายใต้แผนงานนี้ จำนวน 16 โครงการหลัก 32 โครงการย่อย งบประมาณรวม 34,519,500 บาท
ผักกาดหวาน (Cos Lettuce, Romain Lettuce) เป็นพืชล้มลุก ลำต้นเป็นกอ ลักษณะใบยาวรี ซ้อนกันเป็นช่อ ใบบางกรอบ รสชาติหวานกรอบเรียกว่า เบบี้คอส
สมุนไพร เป็นสิ่งที่อยู่คู่คนไทยมาช้านาน บางชนิดอาจพบเห็นได้ยากง่ายต่างกันไป และแต่ละชนิดก็มีสรรพคุณไม่เหมือนกันด้วย ซึ่งถือเป็นภูมิปัญญาโบราณที่ใช้รักษากันมาตั้งแต่สมัยปู่ ย่า ตา ยาย...
เป็นไม้ต้นขนาดกลาง ดอกสีขาว ออกเป็นดอกเดี่ยวหรือช่อแบบช่อกระจุกตามกิ่ง ดอกย่อย 7-9 ดอก ผลแก่สีเหลืองมีรสหวานอ่อนๆ
พรรณไม้งามพระนามราชสกุลมหิดล ตอนที่ 2
ดอกทิวลิป “King Bhumibol” มีสีเหลืองนวลทั้งดอก ได้รับการพัฒนาสายพันธุ์จากดอกทิวลิป Prince Claus ซึ่งมีต้นกำเนิดมาจากดอกทิวลิป สายพันธุ์ Judith Leyster ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่ดีมากสายพันธุ์หนึ่ง