ประเพณีสู่ขวัญควาย

        เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม 2556 บ้านแม่ขนิลเหนือ หมู่ที่ 6 ตำบลบ้านปง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ได้จัดงาน ประเพณีสู่ขวัญควาย ตรงกับ แรม 7 ค่ำ เดือน 9 ของทุกปี (นับแบบทางเหนือ) โดยงานนี้ได้รับเกียรติจาก สส.นพคุณ รัฐผไท เป็นประธานกล่าวเปิดงาน โดยงานนี้จะจัดหลังฤดูหว่านไถ ดำนาเสร็จ  ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมา เนื่องจากสมัยโบราณมีการใช้แรงงานควายเพื่อการลากไถ ลากคราดในการทำนา และเมื่อปลูกข้าวกล้าในนาเสร็จสิ้นแล้วก็จะทำพิธีสู่ขวัญควายเพื่อเป็นการขอขมาและตอบแทนบุญคุณควาย จึงเป็นประเพณีสู่ขวัญควายสืบต่อกันมา เริ่มกิจกรรมสืบสานประเพณีสู่ขวัญควาย มีการแสดงตีกลองสะบัดชัย มีรำฟ้อนเล็บที่สวยงามจากน้อง ๆ ในชุมชน พิธีมอบรางวัลให้แก่เกษตรกรดีเด่นของกลุ่มผู้เลี้ยงสัตว์ กิจกรรมการไถนา แข่งขันการจับปลามือเดียว กิจกรรมการคาดไถ กิจกรรมการดำนา หลังจากนั้นเข้าสู่พิธีการสู่ขวัญควาย โดยมีหมอขวัญเป็นขับฮ้องขวัญควาย เมื่อฮ้องขวัญควายเสร็จแล้วก็มีการเลี้ยงขันโตกควาย  คือการนำหญ้าสวย ๆ น่ากินไปให้ควาย นั้นเอง นอกจากนี้ภายในงานยังได้รับความรวบมือจากองค์กรต่าง ๆ มาจัดบูธมากมาย มีบูธกลุ่มแปรรูปชุมชนนำผลิตภัณฑ์แปรรูปอโวคาโดและอโวคาโดมาจำหน่าย มีน้ำสมุนไพรหลากหลายชนิดให้ลิ้มลอง โครงการหลวงทุ่งเริงนำต้นอโวคาโดที่ในต้นเดียวมีอโวคาโดมากกว่า 2 สายพันธุ์ โครงการหลวงทุ่งเสี้ยวนำพืชผักมาจัดจำหน่าย สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง(องค์การมหาชน)และหน่วยจัดการต้นน้ำห้วยป่าเลาได้นำต้นไม้ท้องถิ่นหลากหลายชนิดมาแจกให้กับชาวบ้านนำไปปลูก นอกจากนี้ในงานยังมีร้านค้าของชาวบ้านมาขายอาหารให้กับกลุ่มผู้มาร่วมงาน มีทั้งอาหารพื้นเมือง ขนมต่าง ๆ มากมาย และจุดเด่นที่น่าสนใน คือ ไอศครีมอโวคาโด ในการจัดงานครั้งนี้ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงาน ๆ ต่างมากมาย โดยมีหน่วยหลักคือ บ้านแม่ขนิลเหนือ อบต.บ้านปง โครงการหลวงทุ่งเริง และสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง(องค์การมหาชน)  

        หมู่บ้านแม่ขนิลเหนือ มีการจัดพิธีสู่ขวัญควายขึ้นเป็นประจำทุกปี  ตรงกับ แรม 7 ค่ำ เดือน 9 ของทุกปี (นับแบบทางเหนือ)  เพื่อเป็นการอนุรักษ์และถ่ายทอดภูมิปัญญาอันดีงามของท้องถิ่นให้แก่อนุชนรุ่นหลังได้สืบทอดต่อไป