โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโรงการหลวงปางยางมีหน่วยแผนที่ดินซึ่งเป็นกลุ่มดินกว้าง ๆ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นดินกลุ่มชุดดินที่ 62 เป็นพื้นที่ภูเขาและเทือกเขาที่มีความลาดชันมากกว่า 35 % เป็นดินลึกและตื้น ลักษณะดินและความอุดมสมบูรณ์แตกต่างกันตามแต่ชนิดของหินต้นกำเนิด มีเศษหินก้อนหินหรือหินพื้นโผล่ ยังปกคลุมด้วยป่าไม้ต่างๆ มักมีการทำไร่เลื่อนลอยที่ขาดการอนุรักษ์ คิดเป็นร้อยละ 90.4 รองลงมาเป็นกลุ่มชุดดินที่ 29C เป็นเนื้อดินเป็นพวกดินเหนียว ดินมีสีน้ำตาลเหลือง หรือแดง เกิดจากวัตถุต้นกำเนิด ดินพวกตะกอนลำน้ำ มีความอุดมสมบูรณ์ตาม ธรรมชาติค่อนข้างต่ำ pH ประมาณ 4.5-5.5 คิดเป็นร้อยละ 3.1 ตามลำดับ ส่วนใหญ่มีระดับการชะล้างพังทลายของดินระดับรุนแรงสำหรับพื้นที่สูง ร้อยละ 32.14 ลักษณะทางธรณีวิทยาพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นหินกรวดมน หินทราย หินทรายแป้งและหินดินดาน สีน้ำตาลแดง สีเทาเขียว
แผนที่กลุ่มดิน โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงปางยาง
ที่มา: สำนักพัฒนา,สำนักยุทธศาสตร์และแผน
โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงปางยาง มีพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 1A เป็นพื้นที่ยังคงสภาพป่าสมบูรณ์ที่ปรากฏอยู่ในปี พ.ศ. 2525 ซึ่งจำเป็นจะต้องสงวนไว้เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธาร และ เป็นทรัพยากรป่าไม้ของประเทศ และห้ามมิให้มีกิจกรรมของมนุษย์ในพื้นที่ดังกล่าว คิดเป็นร้อยละ 79.9 รองลงมาเป็นชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 5 เป็นพื้นที่ภายในลุ่มน้ำซึ่งเป็นที่ราบหรือลุ่ม หรือเนินลาดเอียงเล็กน้อย แต่ส่วนใหญ่ป่าได้ถูกบุกรุกแผ้วถาง เพื่อใช้ประโยชน์ด้านเกษตรกรรม โดยเฉพาะทำนา และกิจการอื่น คิดเป็นร้อยละ 9.9 และยังมีพื้นที่บางส่วนอยู่ในชั้นคุณภาพลุ่มน้ำอื่นๆ ได้แก่ ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 4 ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 2 ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 1B และชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 3
โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงปางยาง อยู่ในพื้นที่ลุ่มน้ำหลักลุ่มน้ำน่าน ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำน่านตอนบน ลุ่มน้ำย่อยน้ำปัว มีแหล่งน้ำผิวดินที่สำคัญในพื้นที่ ได้แก่ น้ำคูณ และน้ำขว้าง
คลิกเพื่อขยาย |
คลิกเพื่อขยาย |
ที่มา: สำนักพัฒนา,สำนักยุทธศาสตร์และแผน
โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงปางยาง มีพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยภูคา 48,602.95 ไร่ (ร้อยละ 49.57) รองลงมาอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าดอยภูคา, ป่าผาแดง 38,472.96 ไร่ (ร้อยละ 39.24) และพื้นที่นอกเขตพื้นที่อนุรักษ์ 10,974.94 ไร่ (ร้อยละ 11.19) ตามลำดับ ดังตารางที่ 1 และมีการจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติ โดยพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่อนุรักษ์ (โซน C) คิดเป็นร้อยละ 81.63 และพื้นที่นอกขอบเขตป่าสงวนแห่งชาติ ร้อยละ 16.66 และพื้นที่บางส่วนอยู่ในเขตพื้นที่ป่าเศรษฐกิจ (โซน E) ร้อยละ 1.72 ดังตารางที่ 2
ตารางที่ 1 พื้นที่ป่าอนุรักษ์โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงปางยาง
พื้นที่ป่าอนุรักษ์ |
พื้นที่ |
ร้อยละ |
|
ตารางกิโลเมตร |
ไร่ |
||
ป่าสงวนแห่งชาติป่าดอยภูคา, ป่าผาแดง |
61.56 |
38,472.69 |
39.24 |
อุทยานแห่งชาติดอยภูคา |
77.76 |
48,602.95 |
49.57 |
นอกเขตพื้นที่อนุรักษ์ |
17.56 |
10,974.94 |
11.19 |
รวม |
156.88 |
98,050.58 |
100.00 |
ตารางที่ 2 การจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติ โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงปางยาง
การจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติ |
พื้นที่ |
ร้อยละ |
|
ตารางกิโลเมตร |
ไร่ |
||
พื้นที่อนุรักษ์ (โซน C) |
128.06 |
80,034.80 |
81.63 |
พื้นที่ป่าเศรษฐกิจ (โซน E) |
2.69 |
1,681.96 |
1.72 |
นอกขอบเขตป่าสงวนแห่งชาติ |
26.13 |
16,333.81 |
16.66 |
รวม |
156.88 |
98,050.58 |
100.00 |
|
|
ที่มา: สำนักพัฒนา,สำนักยุทธศาสตร์และแผน
สนับสนุนการปลูกป่าชาวบ้าน ได้แก่ ไผ่ จันทองเทศ การบูร ไม้ใช้สอย และไม้ท้องถิ่น สนับสนุนการปลูกหญ้าแฝก สนับสนุนการฟื้นฟูป่าชุมชนและปลูกเสริม สนับสนุนให้มีการจัดทำฝาย จัดกิจกรรมรณรงค์ลดใช้สารเคมีและลดการเผา สนับสนุนการทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ และส่งเสริมการจัดทำแผนที่ดินรายแปลงและปรับระบบการใช้พื้นที่ให้เหมาะสมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน/หน่วยงาน
กิจกรรมฟื้นฟูและพัฒนา |
พ.ศ. 2555 |
พ.ศ. 2558 |
พ.ศ. 2559 |
|||
หน่วยนับ |
ผู้เข้าร่วม |
หน่วยนับ |
ผู้เข้าร่วม |
หน่วยนับ |
ผู้เข้าร่วม |
|
1. งานอนุรักษ์ดินและน้ำด้วยการปลูกหญ้าแฝก |
2,000 กล้า |
5 ราย |
30,000 |
10 ราย |
40,000 |
15 ราย |
2. งานฟื้นฟูความอุดมสมบูรณ์ของดิน - การผลิตปุ๋ยหมัก - ปุ๋ยพืชสด - ปุ๋ยน้ำชีวภาพ |
1 หมู่บ้าน 8 ตัน
|
22 ราย
|
2 หมู่บ้าน 20 ตัน |
32 ราย
|
1 หมู่บ้าน 22 ตัน |
33 ราย |
3. งานฟื้นฟูป่าต้นน้ำลำธาร 3.1 ป่าชุมชน/ป่าต้นน้ำ - บำรุงรักษาพื้นที่เดิม - พื้นที่ปลูกใหม่ 3.2 โครงการป่าชาวบ้าน - บำรุงรักษาพื้นที่เดิม - พื้นที่ปลูกใหม่ |
1 ครั้ง 28 ไร่
30 ราย 60 ไร่ |
1 หมู่บ้าน
1 หมู่บ้าน |
3 ครั้ง 120 ไร่
25 ราย 50 ไร่ |
2 หมู่บ้าน
3 หมู่บ้าน |
1 ครั้ง 15 ไร่
40 ราย 90 ไร่ |
1 หมู่บ้าน
3 หมู่บ้าน |
4. รณรงค์ทำแนวป้องกันไฟป่า |
1 กลุ่ม 10 กิโลเมตร |
127 ราย |
2 ครั้ง 20 กิโลเมตร |
114 ราย |
2 ครั้ง 25กิโลเมตร |
121 ราย |
5. กิจกรรมการรณรงค์เพื่อลดใช้สารเคมี เกษตรกรได้รับการอบรม |
|
|
|
|
1 หมู่บ้าน |
ครัวเรือน |
6. สนับสนุนแหล่งน้ำขนาดเล็ก |
|
|
1 แห่ง |
1 หมู่บ้าน |
1 แห่ง |
1 หมู่บ้าน |
7. การจัดทำฝาย |
|
|
|
|
1 แห่ง |
1 พื้นที่ |
8. ลดการเผา (กี่หมู่บ้านกี่ชุมชน) |
|
|
550 ไร่ |
3 พื้นที่ |
1,200 ไร่ |
3 พื้นที่ |
ข้อมูล ณ. พ.ศ. 2561